BIOS چیست؟ آشنایی با تنظیمات و آپدیت آن

هدف از این مقاله آشنایی با BIOS ، کارکرد BIOS ، آشنایی با تنظیمات و آپدیت BIOS می باشد .

در حافظه ROM مادربورد سه قسمت مختلف یا سه برنامه محتلف ذخیره شده است که عبارتند از

• BIOS
•  Setup 
• POST 

که این سه برنامه در یک  تراشه ذخیره شده اند ، هنگامی که سیستم را روشن می کنید. برنامه post یا Power On Self Test اجرا می شود و زمانی که کامپیوتر روشن است و حافظه درگیر محاسبات است. POST وظیفه شارژ و پشتیبانی حافظه را بر عهده دارد ، تشخیص نوع سخت افزار ها و بررسی جهت مشکل داشتن آنها و ارسال یک بوق به Buzzer به عهده این قسمت از تراشه می باشد .

برنامه setup نیز آشنای قدیمی شما هست همان قسمتی که با فشردن کلیدی مانندDEL  یا  F_۲ وارد میشوید که این قسمت وظیفه تنظیمات و پیکربندی مادربرد را عهده دار می باشد . پس با این احتساب میتوان گفت به روز رسانی BIOS به معنی ارتقاء برنامه های ذخیره شده در حافظه ROM مادربرد می باشد و با آپدیت این موضوع شما هر سه برنامه فوق الذکر را ارتقاء میدهید .

BIOS  چیست ؟

BIOS  (بخوانید بایوس) مخفف Basic Input Output System است. بایوس از زمان پیدایش سیستم عامل  DOS  و قبل تر توسط ماکروسافت ایجاد شده است و هیچ سیستم عاملی بدون بایوس نمیتواند اجرا شود بایوس ورودی و خروجی سیستم را کنترل میکند . پس از فشردن کلید پاور اولین قطعه ای که راه اندازی میشود بایوس می باشد .

محل قرار گیری BIOS  :

بایوس یک تراشه ی نسبتاً کوچکی است که روی مادربورد قرار دارد این قطعه توسط یک باطری اطلاعات مادربورد را ذخیره میکند.

وظایف  BIOS  :

• بایوس ورودی و خروجی سیستم را کنترل میکند
• بایوس سخت افزار شما را مقداردهی اولیه می کند
• شناسایی، تست سریع و گزارش صحت تمامی سخت افزار اصلی دستگاه را پیش از لود شدن سیستم عامل بر عهده دارد.
• بایوس بررسی می کند که آیا رم کار می کند یا نه.
• بعد از بررسی رم و پردازنده، بایوس دستگاه های وصل شده به کامپیوتر را بررسی می کند.
• تمام لوازم جانبی از جمله صفحه کلید و ماوس شناسایی می شود و بعد بایوس گزینه های بوت را بررسی می کند.
• گزینه های بوت به صورت پیکربندی های متوالی که در بایوس خود دارید بررسی می شود: بوت از سی دی رام، بوت از هارد، بوت از LAN و غیره.
• بوت استرپ های دستگاه بررسی می شوند.
• جریان داده بین سیستم عامل رایانه (سیستم عامل) و دستگاه های متصل را مدیریت می کند

نکته۱  :

در برخی از مادربردها، دو چیپ بایوس قرار داده می‌شود که یکی از چیپ ها به عنوان چیپ اصلی یا Main BIOS و دیگری به عنوان چیپ پشتیبان یا Backup BIOS است. بدین ترتیب تنظیمات بایوس اصلی اگر به هر دلیلی پاک شود، بایوس پشتیبانی در مدار قرار خواهد گرفت و فرمان اجرای سخت افزار را خواهند  داد.توجه داشته باشید که یکی از علل خرابی مادربرد، پاک شدن یا از دست رفتن بخشی از اطلاعات حافظه‌ بایوس است، از این رو همیشه از صحت قطعه سخت افزاری اطمینان کسب کنید.

نکته ۲ :

 وقتی که شما کامپیوتر خود را روشن میکنید، بایوس اولین چیزی است که بارگذاری می شود. قبل از اینکه سیستم عامل شما از هارددیسک یا دستگاه های دیگر بارگذاری شود

روش تشخیص ورژن BIOS  :

 برای دستیابی و فهمیدن ورژن  BIOS  دو راه وجود دارد :

• دستیابی از طریق منو BOOT  : کامپیوتر خود را ریستارت کنید ، قبل از نمایش لوگو شرکت سازنده کلید DEL  ( یا در برخی سیستم ها F_۲   را فشار دهید . ( در هنگام روشن شدن سیستم بعد از نمایش لوگوی شرکت سازنده ، پیام های اولیه حاوی ترکیبی از کلید ها و دسترسی مورد نیاز برای ورود به محیط BIOS  نمایش داده میشود ، در برخی از سیستم ها تنها لوگو نمایش داده میشود و هیچ پیامی دیده نمیشود کافیست دکمه  Tab  یا Esc را بزنید . همچنین از کلید  down  استفاده کنید تا مشکل رفع شود  . توجه کنید کلید های دسترسی از سیستمی به سیستم دیگر متفاوت می باشد بنابر حتما به اطلاعات و پیغام های که در هنگام بارگذاری سیستم ارائه میشود توجه کنید ) .
• دستیابی بعد از ورود به سیستم : ابتدا سیستم خود را روشن کنید در قسمت ویندوز وارد All Program  شوید در قسمت Accessories ، گزینه system tools را انتخاب نمایید و سپس از منو نمایش داده شده بر روی  system information  کلیک کنید .

در ستون سمت راست صفحه نمایش داده شده  BIOS  Version/Data  را مشاهده میکنید .

روش اپدیت  BIOS  کامپیوتر :

همانطور که می دانید سناریوهای محاسباتی در حال تغییر هستند و دستگاه های جدیدی هر روزه معرفی می شوند. برای اینکه بایوس با این دستگاه های جدید بتواند کار کند شما باید بایوس سیستم خود را آپدیت کنید. اگر کامپیوتر و لپ تاپ شما قادر به شناسایی یک لوازم جانبی جدید نیست به این دلیل است که بایوس نمی داند چگونه با آن کار کند. اگر با چنین مشکلی مواجه هستید ممکن است یک ایده خوب بررسی آپدیت بایوس در دسترس باشد.

ابتدا باید نسخه بایوس خود را بررسی کنید که این کار را می توانید با وارد شدن به بایوس در هنگام بوت سیستم ( با فشار دادن دکمه DEL یا هر دکمه مربوطه دیگر) انجام دهید. هنگامی که نسخه بایوس خود را بدست آوردید برای آپدیت بایوس به سایت سازنده مادربرد خود بروید و بررسی کنید که آیا نسخه آپدیتی برای بایوس شما وجود دارد یا نه. اگر وجود داشت آن را دانلود و اجرا کنید. این فرآیند عموما موجب پاک شدن تمام اطلاعات قبلی موجود در تراشه بایوس و بازنویسی آن با اطلاعات جدید می شود.

هنگام ارتقاء بایوس خود مطمئن شوید که عملیات بکاپ گیری را انجام داده اید چونکه اگر در طول آپدیت بایوس کامپیوتر شما خاموش شود ممکن است بایوس خراب شود و نیاز به تعمیر پیدا کند. اگر سیستم شما با لوازم جانبی به درستی کار می کند نیازی به آپدیت کردن بایوس نیست.